• บทที่ 2: พื้นฐานของ Python
  • 1. ตัวแปรคืออะไร?
  • 2. กฎการตั้งชื่อตัวแปร
  • 3. ชนิดของตัวแปรใน Python
  • 4. ฟังก์ชันใน Python
  • 5. ตรวจสอบชนิดข้อมูล
  • 6. การแปลงชนิดข้อมูล
  • 7. การแสดงผลข้อมูลผ่าน Console
  • 8. รับค่าจากคีย์บอร์ด
  • 9. การต่อสตริง
  • 10. คอมเมนต์ใน Python
  • โจทย์ท้ายบท

บทที่ 2: พื้นฐานของ Python

1. ตัวแปรคืออะไร?

ตัวแปร (Variable) คือ กล่อง ที่ใช้เก็บข้อมูลในโปรแกรม ลองนึกถึงการใส่ของลงในกล่อง เช่น:

name = "Alice"
age = 10

• ตัวแปร name เก็บคำว่า "Alice"
• ตัวแปร age เก็บเลข 10

เหมือนกล่องที่ติดป้ายชื่อไว้ ว่าในกล่องมีอะไรอยู่!

2. กฎการตั้งชื่อตัวแปร

1. ต้องเริ่มต้นด้วยตัวอักษร หรือ _
2. ห้ามใช้ตัวเลขนำหน้า
3. ห้ามใช้คำสงวน เช่น if, while, for
4. ควรตั้งชื่อให้สื่อความหมาย
5. ส่วนใหญ่ใช้ตัวพิมพ์เล็กเป็นชื่อตัวแปร ยกเว้น class

ตัวอย่างที่ถูกต้อง ✅:

user_name = "Bob"
count = 5
_speed = 20.5

ตัวอย่างที่ผิด ❌:

1name = "Bob"  # ❌ ผิด เพราะขึ้นต้นด้วยตัวเลข
if = 5         # ❌ ผิด เพราะใช้คำสงวน

3. ชนิดของตัวแปรใน Python

Python มีหลายประเภท เช่น:

ตัวอย่างการประกาศตัวแปรแบบกำหนดชนิดข้อมูล:

age: int = 10
price: float = 99.99
message: str = "Hello"
is_student: bool = True
list_of_numbers: list = [1, 2, 3]
movie_info: dict = {"title": "The Matrix", "year": 1999}
coordinates: tuple = (1.0, 1.0)
x, y, z: float = 1.0, 2.0, 3.0
set_of_numbers: set = {1, 2, 3}

4. ฟังก์ชันใน Python

ฟังก์ชัน คือ กล่องที่ใส่คำสั่งไว้ใช้งานซ้ำๆ สามารถรับค่าและส่งค่าไปยังฟังก์ชันอื่นได้ อีกจุดประสงค์นึงคือ ใช้การควบคุมโค้ด กรณีโค้ดยาวเกินไป สามารถใช้ฟังก์ชันเพื่อย่อโค้ดได้

ตัวอย่างฟังก์ชันหาผลรวมของตัวเลข:

def add_numbers(a, b):
    return a + b

print(add_numbers(3, 5))  # แสดงผล 8

5. ตรวจสอบชนิดข้อมูล

Python มีฟังก์ชัน type() เพื่อตรวจสอบชนิดข้อมูล

print(type(10))      # <class 'int'>
print(type("hello")) # <class 'str'>

ทำไมต้องตรวจสอบชนิดข้อมูล?

• เพื่อป้องกันข้อผิดพลาด เช่น การนำตัวเลขไปบวกกับข้อความ

6. การแปลงชนิดข้อมูล

Python สามารถแปลงชนิดข้อมูลได้ เช่น:

num_str = "123"
num_int = int(num_str)  # แปลงเป็นจำนวนเต็ม
print(num_int + 10)  # แสดงผล 133

สิ่งที่แปลงไม่ได้:

int("hello")  # ❌ Error เพราะ "hello" ไม่ใช่ตัวเลข
float("text")  # ❌ Error เพราะ "text" ไม่ใช่ตัวเลข

7. การแสดงผลข้อมูลผ่าน Console

ใช้ print()

print("Hello, World!")

8. รับค่าจากคีย์บอร์ด

ใช้คำสั่ง input()

name = input("กรุณาใส่ชื่อของคุณ: ")
print("สวัสดี", name)

9. การต่อสตริง

first_name = "John"
last_name = "Doe"
full_name = first_name + " " + last_name
print(full_name)  # John Doe

อีกแบบก็คือ

first_name = "John"
last_name = "Doe"
full_name = f"{first_name} {last_name}"
print(full_name)  # John Doe

หรืออีกแบบ

first_name = "John"
last_name = "Doe"
full_name = "{} {}".format(first_name, last_name)
print(full_name)  # John Doe

10. คอมเมนต์ใน Python

• คอมเมนต์ ใช้เครื่องหมาย #
• ช่วยให้โค้ดอ่านง่าย อะไรที่อยู่หลัง # จะไม่ถูกโปรแกรมรัน
• ส่วนใหญ่จะใช้ในการแสดงคําแนะนํา หรือโน๊ตข้อความทิ้งไว้ เพื่ออ้างอิงในอนาคต กรณีลืม

# นี่คือคอมเมนต์
print("Hello")  # คำสั่งแสดงผล

โจทย์ท้ายบท

1. สร้างตัวแปรชื่อ age และกำหนดค่าเป็น 25
2. เขียนฟังก์ชันที่รับชื่อและอายุ และแสดงผล "สวัสดี [ชื่อ] อายุ [อายุ] ปี"
3. ตรวจสอบชนิดข้อมูลของตัวแปร 5.5 และ "Python"
4. รับค่าตัวเลขจากคีย์บอร์ด และบวกเพิ่ม 10 ก่อนแสดงผล
5. แปลงตัวเลข 100 เป็นข้อความ แล้วต่อกับ " คะแนน" และแสดงผล